egzamin ósmoklasisty opowieść wigilijna

Egzamin ósmoklasisty Język polski TEST DIAGNOSTYCZNY TERMIN: marzec 2021 r. CZAS PRACY: do 180 minut Instrukcja dla ucznia 1. Sprawdź, czy na kolejno ponumerowanych 32 stronach jest wydrukowanych 20 zadań. Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi. 2. Czytaj uważnie wszystkie teksty i zadania. Wykonuj zadania zgodnie z Próbny egzamin ósmoklasisty JĘZYK POLSKI Rok szkolny: 2022/2023 Czas pracy: 120 minut Arkusz zawiera teksty liczące więcej niż 250 wyrazów. Instrukcja dla ucznia 1. Sprawdź, czy na kolejno ponumerowanych 19 stronach jest wydrukowanych 21 zadań. 2. Sprawdź, czy do arkusza jest dołączona karta odpowiedzi. 3. Pierwszy to 9 kart z ikonkami dotyczącymi lektur z klas 7-8: „Mały Książę”, „Kamienie na szaniec”, „Balladyna”, „Opowieść wigilijna”, „Zemsta”, „Dziady cz.II”, „Quo vadis”, „Latarnik”, „Pan Tadeusz”. Zestaw zawiera karty w pdf oraz w png. Na egzamin ósmoklasisty z polskiego obowiązują następujące lektury: Opowieść wigilijna Charlesa Dickensa, Zemsta Aleksandra Fredry, wybór fraszek i trenów, w tym Tren VII i Tren VIII Jana Kochanowskiego, Kamienie na szaniec Aleksandra Kamińskiego, Reduta Ordona, Śmierć Pułkownika, Świtezianka, Dziady cz. II, Pan Tadeusz Adama Opowieść wigilijna - streszczenie i test. 1. Głównym bohaterem powieści jest Ebenezer Scrooge, który prowadził interesy na giełdzie londyńskiej. Miał tez także skład – dom towarowy. Początkowo prowadził go ze wspólnikiem Jakubem Harleyem, a po jego śmierci został jedynym spadkobiercą przyjaciela, zarządcą majątku natal adalah kisah kasih yang terindah chord. Maj jest miesiącem egzaminów. Wciąż trwają jeszcze matury rozszerzone, a egzamin ósmoklasisty 2022 coraz bliżej. Aby uzyskać jak najlepszy wynik na tym egzaminie, uczniowie powinni zaznajomić się z materiałem obowiązkowym ustalonym przez CKE. Na rok szkolny 2021/22 wprowadzono ważne zmiany w zakresie materiału, który pokrywać będzie tegoroczny egzamin. Sprawdźcie, co trzeba umieć na egzamin ósmoklasisty z języka polskiego!Egzamin ósmoklasisty 2022 - język polski. Jak wygląda egzamin?Test z języka polskiego to pierwszy sprawdzian wiedzy, z którym będą musieli zmierzyć się tegoroczni ósmoklasiści. To najdłużej trwający egzamin podczas trzydniowej serii egzaminu. Trwa on 120 arkusz z języka polskiego będzie składał się z dwóch pierwsza - na podstawie dwóch podanych tekstów, uczeń będzie musiał rozwiązać zadania otwarte i zamknięte sprawdzające umiejętność czytania ze zrozumieniem. Jeden tekst źródłowych będzie literacki (liryczny, epicki lub dramatyczny), a drugi nieliteracki (naukowy, popularnonaukowy, publicystyczny).Część druga - praca pisemna. Zazwyczaj uczniowie dostają za zadanie napisanie wypracowania na jeden z dwóch wybranych tematów. Tekst będzie musiał liczyć co najmniej 200 słów. Należy w nim również odwołać się do jednej z lektur obowiązkowych oraz innych tekstów kultury. Egzamin ósmoklasisty 2022 - punktacjaDobrą wiadomością dla wszystkich uczniów podchodzących do egzaminu ósmoklasisty jest fakt, że testu tego NIE DA SIE NIE ZDAĆ. Nie istnieje więc minimalna ilość punktów, którą należy jednak przyłożyć się do nauki aby uzyskać jak najlepszy wynik i z łatwością dostać się do wymarzonej szkoły średniej. Za prawidłowo rozwiązany arkusz z języka polskiego można uzyskać maksymalnie 45 punktów (w odróżnieniu od lat poprzednich, gdy można było ich uzyskać 50).Za część pierwszą egzaminu można uzyskać maksymalnie 25 punktów. Za wypracowanie uczeń może zebrać 20 ósmoklasisty 2022 - wymagania, zakres materiału. Zmiany CKENajwiększą zmianą egzaminacyjną w roku szkolnym 2021/2022 okazała się znacznie skrócona lista lektur obowiązkowych. Z rejestru wypadły następujące tytuły:Syzyfowe prace S. Żeromskiego Artysta S. Mrożka Ziele na kraterze M. Wańkowicza Tędy i owędy M. Wańkowicza Lektury obowiązkowe na egzaminie ósmoklasisty 2022 - [LISTA]Charles Dickens - Opowieść wigilijna Aleksander Fredro - ZemstaJan Kochanowski - wybór fraszek, pieśni i trenów, w tym treny VII, VIII Aleksander Kamiński - Kamienie na szaniec Ignacy Krasicki - Żona modna Adam Mickiewicz - Reduta Ordona, Śmierć Pułkownika, Świtezianka, II część Dziadów, Pan Tadeusz (całość) Antoine de Saint-Exupéry - Mały Książę Henryk Sienkiewicz - Quo vadis, LatarnikJuliusz Słowacki - BalladynaEgzamin ósmoklasisty 2022 - język polski. Co trzeba umieć?Podczas egzaminu ósmoklasisty zostaną sprawdzone kompetencje ucznia w zakresie:czytania ze zrozumieniem wnioskowania argumentowania formułowania opinii interpretacji dzieła (plakatu, obrazu, zdjęcia) Najczęściej pojawiające się polecenia to:Dokończ zdanie tak, aby było zgodne z treścią przytoczonego fragmentuNa podstawie przytoczonego fragmentu oceń prawdziwość podanych stwierdzeńOdwołując się do przytoczonego fragmentu, wyjaśnij, dlaczego...Spośród lektur obowiązkowych wybierz tę, której bohater...Uzupełnij zdania wyrazami z nawiasów. Zapisz wyrazy we właściwej formie gramatycznejZredaguj zaproszenie na...Egzamin ósmoklasisty 2022 - język polski. Kiedy będzie?Egzamin z języka polskiego będzie pierwszym z trzydniowej serii egzaminów ósmoklasisty 2022 roku. Odbędzie się on 24 maja (wtorek) o godzinie 9:00. Centralna Komisja Egzaminacyjna opublikuje wyniki egzaminu 1 lipca 2022 później, 8 lipca, absolwenci uzyskają oficjalne zaświadczenie o zdobytych wynikach, uprawniające ich do uczestnictwa w rekrutacji do szkół ósmoklasisty - matematyka. To trzeba umiećEgzamin ósmoklasisty - AKTUALNE informacjeStres przedegzaminacyjny - jak go opanować? PoradyEgzamin ósmoklasisty 2022 - te strony internetowe pomagają w nauce!Egzamin ósmoklasisty 2022. To musisz wiedzieć o teścieEgzamin ósmoklasisty próbny - obowiązkowy? Daty, arkusze, powtórkiPolecane ofertyMateriały promocyjne partnera Po maturzystach swój maraton egzaminacyjny rozpoczynają uczniowie ostatnich klas szkół podstawowych. W Bydgoszczy do egzaminu ósmoklasisty przystąpi prawie 4 tys. uczniów, na Kujawach i Pomorzu ponad 27 wideo: Ćwiczenia służb ratowniczych na S5 pod Bydgoszczą. W pierwszym dniu, czyli we wtorek (24 maja) uczniowie zdawać będą język polski. Na rozwiązanie arkusza, który składał się będzie z dwóch części (w tym wypowiedzi pisemnej) będą mieli 120 minut. Dzień później 25 maja (środa) zmierzą się z zadaniami z matematyki (egzamin potrwa 100 minut), a na koniec 26 maja (czwartek) z językiem obcym nowożytnym (większość pisze język angielski - 90 min.). Wszystkie egzaminy rozpoczną się o godz. ósmoklasisty - język polski. Terminy, zasady, arkusz egzaminacyjnyW SP nr 32 na bydgoskich Bartodziejach do egzaminu ósmoklasisty przystąpi 129 uczniów. Wśród nich Julia Kwaśniewska, Dominika Hellak i Hubert Kwaśniewski, którzy uczęszczają do klasy VIII d. Na razie stres mają pod kontrolą, choć przyznają, że im bliżej egzaminów, tym nerwy coraz bardziej dają o sobie najbardziej obawiają się ósmoklasiści na egzaminach?- Z obowiązkowych lektur najbardziej chciałabym, aby na wypracowaniu z polskiego pojawił się fragment "Opowieści wigilijnej" - mówi Julia. - Na pewno wybiorę rozprawkę, bo w jej pisaniu czuje się pewniej. Bardziej boję się matematyki. Ostatnio codziennie uczęszczałam nawet na dwugodzinne korepetycje, by dobrze się także uważa, że matematyka dla niej będzie najtrudniejsza i ostatnio również chodziła na dodatkowe zajęcia z tego przedmiotu. Ćwiczeniowo rozwiązywała arkusze z poprzednich lat. Ona także przyznaje: - Im bliżej, tym stres większy. Choć przygotowana jestem dobrze, to najbardziej obawiam się, że niedokładnie przeczytam polecenie, albo przy zadaniach ze słuchu na egzaminie z angielskiego czegoś nie dosłyszę. Przed językiem polskim Dominika robiła sobie kolorowe notatki z lektur i gramatyki, by utrwalić Decyzję czy na polskim napiszę rozprawkę, czy opowiadanie podejmę na egzaminie - mówi ósmoklasistka. - Wszystko zależy od tematu. W obu formach wypowiedzi pisemnej czuję się dobrze. Oby z lektur nie było tylko "Kamieni na szaniec", bo tej lektury nie doczytałam. Nie chciałabym też interpretacji utworów Jana Kochanowskiego. "Zemsta", "Balladyna", "Quo vadis" i "Opowieść wigilijna" mogą egzaminu ósmoklasisty uczniowie poznają 1 lipcaHubert, jak przyznaje, jest umysłem ścisłym. Dlatego matematyki się nie boi. - Trudniejszy dla mnie będzie egzamin z języka polskiego - mówi uczeń. - Ostatni tydzień był dla mnie dość trudny. Byłem chory i niepokoiłem się trochę, czy w ogóle w maju przystąpię do egzaminu. No, ale już wszystko dobrze. Jestem dobrej myśli, zwłaszcza, że na ostatnich próbnych egzaminach ze wszystkich przedmiotów uzyskałem wynik 92 proc. O ile z matematyki i języka angielskiego spodziewałem się tego, to język polski był wyczynem! Na egzaminie wybiorę na pewno rozprawkę. Z lektur marzy mi się "Balladyna" lub "Opowieść wigilijna".Egzamin ósmoklasisty jest egzaminem obowiązkowym, co oznacza, że każdy uczeń musi do niego przystąpić, aby ukończyć szkołę. Nie jest określony minimalny wynik, jaki uczeń powinien uzyskać, dlatego egzaminu ósmoklasisty nie można nie zdać. Jednak jego wynik może mieć znaczenie przy rekrutacji do szkoły ponadpodstawowej. Ogólnopolskie wyniki egzaminu ósmoklasisty będą ogłoszone 1 lipca br. Tego samego dnia uczniowie poznają swoje wyniki, a 8 lipca otrzymają zaświadczenia o wynikach egzaminu ósmoklasisty. Polecane ofertyMateriały promocyjne partnera Egzamin ósmoklasisty 2022 coraz bliżej. Co trzeba umieć, by zaliczyć egzamin z języka polskiego? CKE nie robi z tego żadnej tajemnicy. Sprawdź, jaki zakres materiału obowiązuje na egzaminie ósmoklasisty z języka polskiego w 2022 roku. Zastanawiasz się, czy na lekcjach języka polskiego była mowa o wszystkim, co będzie, a czego nie będzie na egzaminie ósmoklasisty? Sprawdź zakres materiału egzaminu zatwierdzony przez Centralną Komisję Egzaminacyjną (CKE). Spis treści: Egzamin ósmoklasisty z języka polskiego 2022: co trzeba umieć? Lektury na egzamin ósmoklasisty z języka polskiego, które trzeba znać? Czego nie będzie na egzaminie ósmoklasisty z języka polskiego? Egzamin ósmoklasisty z języka polskiego 2022: co trzeba umieć? Wymagania egzaminacyjne opublikowane przez CKE dotyczą całego materiału omawianego na lekacjach języka polskiego. Zakres materiału – kształcenie literackie i kulturowe Ósmoklasista przed egzaminem z języka polskiego powinien wiedzieć: Co to jest epika, liryka i dramat (znać ich cechy i wskazać przykłady) Co to jest opowiadanie, baśń, legenda, tragedia, ballada, mit, fraszka, komedia (znać ich cechy i wskazać przykłady) Jaki jest morał bajki, przesłanie baśni Jak omówić akcję, wyodrębnić wątki i wydarzenia utworu literackiego Jak odróżniać fikcję literacką od rzeczywistości a realizm od fantastyki Jak charakteryzować i oceniać postawy bohaterów Jak odnieść sytuację bohaterów do własnych doświadczeń Jak wyrazić swój stosunek do bohaterów Jakie są elementy dramatu (co to jest: dialog, monolog, akt, scena, tekst główny, didaskalia) Co to jest: przenośnia, porównanie, epitet, neologizm, symbol, alegoria, inwokacja, wyraz dźwiękonaśladowczy (i jakie są ich funkcje) Co to jest wers, zwrotka, rym, rytm i refren, czym różni się wiersz rymowany od białego (bez rymów) Co to jest komizm, jak go rozpoznać i jakie ma funkcje Co to jest ironia, jak ją rozpoznać i jakie ma funkcje Jak określić w utworach problematykę egzystencjalną i jak poddać ją refleksji Jak nazwać swoje wrażenia, emocje wywołane przez lekturę Jak dostrzec swoistość (wyjątkowość) artystyczną utworu Jak wykorzystać odwołania do wartości uniwersalnych podczas interpretacji utworu Jak wykorzystać wiedzę o historii i kulturze podczas interpretacji utworu Zakres materiału – odbiór tekstów kultury Ósmoklasista przed egzaminem z języka polskiego powinien wiedzieć: Jak określić temat i główną myśl utworu Jak wyszukać w tekście potrzebne informacje (odróżnia to co ważne, od tego co ma znaczenie drugorzędne) Jak wyszukać w tekście informacje podane bezpośrednio oraz ukryte między wierszami Jak rozumieć tekst dosłownie oraz w znaczeniu przenośnym Jak rozróżniać, co jest prawdą a co fałszem Co to jest: tytuł utworu, jego wstęp, rozwinięcie i zakończenie oraz akapity Jak interpretować dzieła sztuki Jak odróżnić tekst informacyjny od naukowego i literackiego Co to jest wywiad i artykuł (oraz jakie mają cechy) Jak znaleźć w utworach współczesnych nawiązania do tradycji literackiej i kulturowej Zakres materiału – kształcenie językowe Ósmoklasista przed egzaminem z języka polskiego powinien wiedzieć: Jak rozpoznać części mowy (czasownik, rzeczownik, przymiotnik, przysłówek, zaimek, liczebnik, przyimek spójnik) Jak rozpoznać w tekście formy przypadków oraz: przypadki, liczby, osoby, czasie i rodzaje gramatyczne Jak rozpoznać części zdania (podmiot i orzeczenie, przydawka, dopełnienie, okolicznik) Jak odróżnić i poprawnie zapisać zdania: oznajmujące, rozkazujące i pytające Jak przekształcić zdania pojedyncze w zdania złożone i odwrotnie oraz jak przekształcić zdania w równoważniki zdań i odwrotnie, Jak rozpoznać wyraz podstawowy i pochodny, co to to jest podstawa słowotwórcza, formant, rodzina wyrazów, wyrazy pokrewne, rdzeń) Jak tworzyć wyrazy złożone Co to są imiesłowy (tworzenie, odmiana, funkcje) Jak rozpoznać zdania: rozwinięte i nierozwinięte, złożone i pojedyncze, Jak odróżnić mowę zależną i niezależną (jak przekształcić mowę zależną w niezależną i odwrotnie) Zakres materiału – zróżnicowanie języka Ósmoklasista przed egzaminem z języka polskiego powinien wiedzieć: Czym różni się od siebie słownictwo narodowe i takie o ograniczonym zasięgu (np. słownictwo naukowe, kolokwializmy, archaizmy), znać ich funkcje Jak rozpoznać nazwy osobowe i miejscowe, umieć odmieniać imiona, nazwiska, nazwy miejscowe, nazwy mieszkańców Jak wzbogacane jest słownictwo Jak odróżnić treść i znaczenie wyrazu Co to jest styl (jak rozpoznać style: potoczny, artystyczny, naukowy, publicystyczny, urzędowy). Zakres materiału – komunikacja językowa i kultura język Ósmoklasista przed egzaminem z języka polskiego powinien wiedzieć: Na czym polega językowa grzeczność i jak stosować ją w wypowiedziach Jak odróżnić normę językową wzorcową i użytkową, Co to jest błąd językowy Jak posługiwać się formami językowymi oraz mimiką, postawą ciała, gestykulacją. Zakres materiału – ortografia i interpunkcja Ósmoklasista przed egzaminem z języka polskiego powinien wiedzieć: Jak zastosować obowiązujące zasady ortograficzne Jak wykorzystać wiedzę o wymianie głosek w wyrazach pokrewnych i tematach fleksyjnych wyrazów odmiennych Jak przytaczać cudze wypowiedzi z zastosowaniem znaków interpunkcyjnych Jak wykorzystać wiedzę w różnicach zapisu ę i ą, spółgłosek twardych i miękkich, dźwięcznych i bezdźwięcznych Jakie są zasady pisowni wyrazów nieodmiennych oraz pisowni „nie” z różnymi częściami mowy Jakie są zasady pisowni nazw własnych i pospolitych Jak poprawnie używać: kropki, przecinka, znaku zapytania, dwukropka, nawiasu, wykrzyknika, dwukropka, cudzysłowu. Zakres materiału – elementy retoryki Ósmoklasista przed egzaminem z języka polskiego powinien wiedzieć: Jak wykorzystać środki retoryczne i jak działają one na odbiorcę Jak gromadzić i porządkować materiał potrzebny do stworzenia wypowiedzi, jak zredagować plan wypowiedzi (np. opowiadania, rozprawki) Jak stworzyć wypowiedź, zachowując właściwą kompozycję, spójność pomiędzy akapitami Co to jest teza, hipoteza i argumenty (podczas pisania rozprawki i innych tekstów z wykorzystaniem argumentów) Czym różni się argument od przykładu Jak zgadzać się lub polemizować z poglądami innych, jak uzasadniać własne zdanie Jak rozpoznać manipulację i jakie są zasady etyki wypowiedzi. Zakres materiału – mówienie i pisanie Ósmoklasista przed egzaminem z języka polskiego powinien wiedzieć: Jak napisać spójny tekst nawiązujący do rzeczywistości i tekstów kultury, Jak napisać: zaproszenie, ogłoszenie, rozprawkę, opowiadanie z dialogiem, opis postaci, opis przedmiotu, opis krajobrazu, prostą notatkę Jak skracać, streszczać, rozbudowywać, parafrazować cudzy tekst Jak sformułować pytania do tekstu Lektury na egzamin ósmoklasisty z języka polskiego Lektury, które z pewnością warto znać przed egzaminem ósmoklasisty z języka polskiego to: Ch. Dickens, Opowieść wigilijna A. Fredro, Zemsta J. Kochanowski, wybrane fraszki i treny (w tym treny VII i VIII) A. Kamiński, Kamienie na szaniec A. Mickiewicz, Reduta Ordona, Pan Tadeusz, Śmierć Pułkownika, Świtezianka, Dziady cz. II A. de Saint-Exupéry, Mały Książę H. Sienkiewicz, Quo vadis, Latarnik J. Słowacki, Balladyna Wiersze wybranych poetów Czy wystarczy znać jedynie lektury obowiązkowe na egzamin ósmoklasisty? Nie. Do wykazania się wiedzą z zakresu znajomości tekstów kultury z pewnością przyda się również znajomość utworów z listy lektur uzupełniających. Może ona przydać się do napisania rozprawki oraz odpowiedzi na pytania dotyczące podania przykładów z literatury. Czego nie będzie na egzaminie ósmoklasisty z języka polskiego CKE nie podaje, czego nie będzie na egzaminie ósmoklasisty z języka polskiego. Dlatego można uznać, że na teście nie trzeba spodziewać wyłącznie tego, czego nie ma w zakresie wymaganego materiału. Wśród uczniów i nauczycieli polonistów trwają próby ustalenia tzw. „pewniaków” na egzaminie ósmoklasisty, które swym pojawieniem się miałyby wyeliminować inne zagadnienia i lektury niż typowane. Pojawiają się głosy, że w związku z aktualną sytuacją na Ukrainie na egzaminie ósmoklasisty w 2022 roku niemal na pewno można spodziewać się tematów dotyczących patriotyzmu lub bohaterów godnych naśladowania. Czy sprawdzi się przypuszczenie, że na egzaminie w tym roku nie będzie „Pana Tadeusza”, bo pojawiał się w ostatnich latach? Już niedługo się o tym przekonamy Źródło: CKE Zobacz także: Egzamin ósmoklasisty: matematyka, zakres materiału Powtórzenie wiadomości z języka polskiego przed egzaminem ósmoklasisty Lektury na egzamin ósmoklasisty: obowiązkowe i uzupełniające [LISTA] Przykładowe pytania na sprawdzianie z „Opowieści wigilijnej”: Kto napisał „Opowieść wigilijną” odpowiedź: „Opowieść wigilijną” napisał Charles Dickens. „Opowieść wigilijna” – jaki to rodzaj literacki? odpowiedź: „Opowieść wigilijna” to epika. „Opowieść wigilijna” – jaki to gatunek literacki? odpowiedź: „Opowieść wigilijna” to opowieść (coś krótszego od powieści, ale dłuższego od noweli czy opowiadania). W jakim kraju i mieście toczy się akcja „Opowieści wigilijnej”? odpowiedź: Akcja „Opowieści wigilijnej” toczy się w Anglii (kraj), w Londynie (miasto). Dlaczego tytułowy wyraz „wigilijna” piszemy małą literą? odpowiedź: Wyraz „wigilijna” piszemy małą literą, bo jest to przymiotnik, a z przymiotnikami piszemy małą literą (tak samo jak: polski obyczaj, bożonarodzeniowe spotkanie, wielkanocne śniadanie itp.). Ile dzieci miał Bob? odpowiedź: Bob miał sześcioro dzieci (Tim, Piotr, Marta, Belinda + dwoje małych dzieci). Czyim dzieckiem był Fred? odpowiedź: Fred był dzieckiem siostry Ebenezera Scrooge’a o imieniu Fan. Jak nazywała się narzeczona Ebenezera Scrooge’a? odpowiedź: Narzeczona Ebenezera Scrooge’a miała na imię Bella. Na jakiej rzeczy Scrooge zobaczył twarz Marleya? odpowiedź: Scrooge zobaczył twarz Marleya na kołatce (przedmiot mocowany na drzwiach, służy do pukania). Co Scrooge jadł w wieczór wigilijny? odpowiedź: Scrooge w wieczór wigilijny jadł zimną owsiankę. Co stanowi punkt kulminacyjny w „Opowieści wigilijnej”? odpowiedź: Punktem kulminacyjnym w „Opowieści wigilijnej” jest strofka czwarta, a konkretnie moment, w którym Ebenezer Scrooge zobaczył swój nagrobek. Jakie mięso posłał Scrooge do Boba? odpowiedź: Scrooge posłał do Boba indyka (Boba stać było wyłącznie na kaczkę). Ile było duchów w „Opowieści wigilijnej”. odpowiedź: W „Opowieści wigilijnej” były cztery duchy: Duch Jakuba Marleya, Duch Wigilijnej Przeszłości, Duch Tegorocznych Świąt Bożego Narodzenia, Duch Przyszłych Wigilii. Podaj czas trwania akcji „Opowieści wigilijnej”. odpowiedź: Czas akcji realistyczny „Opowieści wigilijnej” to 3 dni – od 24 grudnia do 26 grudnia. Czas akcji fantastyczny „Opowieści wigilijnej” to trzy noce. Ile stron ma „Opowieść wigilijna”? odpowiedź: „Opowieść wigilijna” ma około 70-80 stron. Czy macie jeszcze jakieś pytania dotyczące „Opowieści wigilijnej” lub innej lektury obowiązkowej? Napiszcie w komentarzach. Chętnie podpowiem 😉 Małgorzata Woźna Małgorzata Woźna – magister filologii polskiej oraz kultury i praktyki tekstu, korepetytorka, korektorka i copywriterka, autorka bloga Prosty Polski, na którym od 2016 roku publikuje artykuły dotyczące języka polskiego. Pomaga uczniom szkół podstawowych i ponadpodstawowych uporać się z trudnymi zagadnieniami literackimi i językowymi. Daje wskazówki Polakom na temat poprawności problematycznych form. [lwptoc] Opowieść wigilijna – kto jest autorem? Opowieść wigilijna została napisana przez angielskiego powieściopisarza Karola Dickensa. W historii literatury pojawia się też nieraz jego pseudonim – Boz. Życie i twórczość Karola Dickensa przypadają na XIX wiek. Urodził się w 1812 r. w Landport koło Portsmouth, a zmarł w 1870 r. w Gadshill koło Rochester w hrabstwie Kent. Życie Karola Dickensa, zwłaszcza w latach młodzieńczych, naznaczone było biedą i walką o godny byt. Młody Karol szybko podjął pracę zarobkową oraz starał się zdobyć wykształcenie. Już jako 20-latek Dickens zaczął pracować jako dziennikarz w londyńskich gazetach. W tym okresie także zaczął publikować swoje pierwsze szkice i krótkie formy literackie. Zdał sobie sprawę z posiadanego talentu. Pierwsza jego duża powieść, czyli Klub Picwicka, okazała się sukcesem. Odtąd pisarz zajął się przede wszystkim pisaniem. Wpływ na jego twórczość miały zarówno przeżycia osobiste, jak i poglądy społeczne. Swoje doświadczenia i przemyślenia wplatał w fabułę utworów. Jednocześnie często podejmowanym przez niego tematem był problem ubóstwa części społeczeństwa. Dickens nie godził się na społeczne podziały i głęboką niesprawiedliwość. Często dawał wyraz tym poglądom na kartach swoich powieści. Podobnie uczynił w Opowieści wigilijnej. Autor, żyjąc niejako na pograniczu dwóch epok literackich – romantyzmy i pozytywizmu, zajmuje znaczące miejsce w historii literatury światowej. W jego twórczości daje się odczuć romantyczna atmosfera, pojawiają się postaci baśniowe i elementy świata nierealnego. Jest tak również w Opowieści wigilijnej, gdzie istotne miejsce zajmują postaci duchów oraz wędrówki w czasie Ebenezera Scrooge’a. Z drugiej jednak strony autor szczegółowo i drobiazgowo opisuje mieszczańskie środowisko. Jego opisy są pełne realizmu, wnikliwe i przez to bardzo poruszające. Karol Dickens pisał do końca swych dni. Zmarł na udar związany z całodzienną pracą nad swoją ostatnią – jak się okazało – powieścią, tj. Tajemnica Edwina Drooda. Kiedy powstała Opowieść wigilijna? Karol Dickens zaczął prace nad Opowieścią wigilijną w październiku 1843 r. Mimo że autor napisał ją, ponieważ potrzebował pieniędzy, inspiracji do tej historii miał wiele. Pierwsze wydanie trafiło na rynek dokładnie 19 grudnia 1843 r. w Londynie. Posiadało ilustracje Johna Leecha. Jej oryginalny tytuł brzmiał Kolęda prozą. Autor był bardzo zadowolony, że publikacja trafiła do rąk czytelników tuż przed świętami Bożego Narodzenia, o których opowiada sam utwór. Pomysł na historię przyszedł do głowy pisarzowi po zbiórce charytatywnej na rzecz ubogich mieszkańców Manchesteru, w której brał udział. Nocny spacer ulicami angielskiego miasta zaowocował pomysłem stworzenia opowieści traktującej o społecznej niesprawiedliwości i podziałach. Jak wiadomo z biografii Dickensa, rok wcześniej (tj. w 1842 r.) odwiedził Stany Zjednoczone. Miał tam okazję przeczytać próbki literackie pracownic pewnej fabryki. W jednej z opowieści odnalazł wątek odwiedzin ducha przeszłości. Jak wiemy, także taki motyw pojawia się w Opowieści wigilijnej. Warto też wiedzieć, że sam główny bohater – tj. Ebenezer Scrooge – miał swoje pierwowzory w faktycznie żyjących osobach. Pierwszym z nich był Ebenezer Lennox Scroggie. Dickens nigdy nie miał okazji go poznać, ale znalazł jego nagrobek na cmentarzu w Edynburgu. Błędnie odczytał napis „meal man” (człowiek handlujący jedzeniem) jako „meal man” (oznaczający: skąpiec). Drugim wzorcem dla postaci z naszej lektury był dziwaczny poseł żyjący w XVIII w. w Anglii. Zasłynął ze skrajnej chytrości, dobrowolnego życia na granicy nędzy i dziwacznych obyczajów. Książka Opowieść wigilijna w pierwszym nakładzie rozeszła się w ciągu 3 dni. Była później wielokrotnie wznawiana. Mimo wielkiego sukcesu nie przyniosła autorowi spodziewanego zysku. Wydawana była z problemami, a sam Dickens miał kłopoty z nieuczciwymi wydawcami. W późniejszych latach autor zasłynął także publicznymi odczytami swojej opowieści. [8opinia] O czym jest Opowieść wigilijna? Opowieść wigilijna to utwór opowiadający o wewnętrznej przemianie głównego bohatera – Ebenezera Scrooge’a. Jest on skąpym, chytrym kupcem. Nie znosi ludzi, woli spędzać czas w samotności. Święta Bożego Narodzenia budzą w nim irytację. Jak sam mówi do swojego siostrzeńca: Do licha z Wesołymi Świętami! Czymże dla ciebie są te święta jak nie czasem płacenia rachunków o pustym portfelu? […] Gdybym tylko miał jakiś wpływ na losy tego kraju – zaperzał się dalej starzec – każdego idiotę, który radośnie wszem i wobec wykrzykuje „Wesołych Świąt!” kazałbym wygotować w jego własnym świątecznym puddingu i pogrzebać z gałązką ostrokrzewu zatkniętą w serce. Ot i moje zdanie! Niedługo później Ebenezer gorzko żałuje swoich słów i postawy. Oto bowiem w noc wigilijną ukazuje mu się cierpiący katusze duch jego byłego wspólnika – Jakuba Marleya. Zapowiada przyjście trzech zjaw, które kolejno pokazują Scrooge’owi przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. Te spotkania działają piorunująco na starego skąpca, który dostrzega całą marność swojego żywota. Spotkania z duchami zmieniają serce i postawę bohatera. Postanawia raz na zawsze porzucić swój egoizm, skąpstwo i spróbować wynagrodzić innym krzywdy, które przez lata im wyrządził. Jednocześnie utwór Opowieść wigilijna pokazuje trudy życia ubogiej części społeczeństwa połowy XIX w. w Anglii. Bieda, nędza, choroby i głód – z tym musiały zmagać się ówcześnie żyjące rodziny. Z drugiej strony byli ludzie zamożni, którzy nieraz próbowali pomóc tym biedniejszym. Część z nich, jak Ebenezer Scrooge, wciąż jednak była skupiona wyłącznie na pomnażaniu własnych zysków. Ukazana historia ma też szerszy wymiar. Traktuje o kondycji człowieka jako takiego. Pokazuje, dokąd może prowadzić skupienie się na sobie z całkowitą ignorancją i wrogością wobec otoczenia. Uniwersalne przesłanie opowieści jest aktualne zarówno w czasach Dickensa, jak i dzisiaj. Dlaczego warto przeczytać Opowieść wigilijną? Omawiany utwór jest historią, w której, jak już wspomniano, każdy może odnaleźć siebie. Komuś może być bliżej to pogodnego Boba Cratchita, komuś do niefrasobliwego siostrzeńca Freda, ale komuś innemu może do zatwardziałego Scrooge’a… Niewątpliwie Opowieść wigilijna skłania do refleksji nad własnym postępowaniem. Budzi też emocje –złościmy się na Scrooge’a, współczujemy małemu Timowi, trwamy w lęku podczas wizyty Ducha Świąt Przyszłych… Opisy w książce przenoszą nas dzięki swojej dokładności do świata XIX-wiecznego angielskiego mieszczaństwa. Możemy zobaczyć, poczuć, usłyszeć wszystko to, co plastycznie i precyzyjnie pokazuje nam autor. Czytany utwór oddziałuje na zmysły czytelnika. Poznajemy realia życia oraz świąteczne obyczaje bohaterów. Nasza wyobraźnia jest rozbudzona i mamy motywację do tego, by czytać dalej i przekonać się, co stanie się z głównym bohaterem. Opowieść wigilijną warto też poznać z powodu licznych odniesień do jej treści w kulturze. Motywy tej historii pojawiają się w literaturze, ale też w telewizji! Mamy więc Opowieść wigilijną Myszki Miki czy Opowieść wigilijną Flinstonów. Postać Sknerusa McKwacza, stryja Kaczora Donalda, jest także w oczywisty sposób wzorowana na Ebenezerze Scrooge’u! Do historii Dickensa nawiązują także liczne świąteczne przedstawienia czy scenariusze. Znajomość tej lektury pomaga nam rozumieć wiele późniejszych elementów kultury oraz popkultury. Bohaterowie W lekturze pojawia się bohater główny – Ebezener Srooge, a także bohaterowie ze świata realnego (oraz bohaterowie fantastyczni, o których także będzie mowa). Jest to przede wszystkim bohater drugoplanowy, pracownik Scrooge’a, Bob Cratchit. Zaliczymy do nich też bohaterów epizodycznych – Freda (siostrzeńca Ebenezera) czy małego Tima (syna Boba). Oprócz nich mamy bohaterów nierealnych, ze świata fantastycznego. Wyróżnić wśród nich trzeba widmo Jakuba Marleya, czyli byłego współpracownika głównego bohatera, oraz oczywiście trzy duchy Bożego Narodzenia (z przeszłości, teraźniejszości i przyszłości). Ebenezer Scrooge Najważniejszym bohaterem Opowieści wigilijnej, któremu poświęcony jest także osobny wpis, jest oczywiście Ebenezer Scrooge. Jest to mężczyzna raczej starszy. Jego wygląd odzwierciedla charakter. Ma ostre rysy twarzy, sine usta i sztywne ruchy ciała. Zajmuje się prowadzeniem kantoru, jest jego jedynym właścicielem. Można się domyślać, że jest bogaty. Zatrudnia jednego pracownika, kancelistę Boba. Ebenezer nie znosi ludzi, toleruje ich z przymusu. Woli spędzać czas samotnie, nad swoimi księgami rachunkowymi. Jego główną cechą jest skąpstwo. Przejawia się ono w stosunku do swojego podwładnego oraz np. w podejściu do zbiórek charytatywnych. Scrooge uważa je za bezsensowne, a wspieranie biedaków – za marnowanie pieniędzy i czasu. Nastrój Bożego Narodzenia jest mu zupełnie obcy i postrzega je jako pozbawiony celu dzień bez pracy. Bohater jest postacią samotną – ale na własne życzenie. Odrzuca zaproszenie na świąteczny obiad u rodziny, wyrzuca ze swojego sklepu kwestujących na biednych, nie lubi spotykać się i rozmawiać z ludźmi. Z powodu swojej chytrości żyje w kiepskich warunkach – szkoda mu palić świec czy grzać w kominku. Nie umie zdobyć się na żaden gest dla innych osób, myśli tylko o swoich zyskach. [8reklama] Bob Cratchit Kolejną postacią realną z Opowieści wigilijnej jest Bob Cratchit. Jest pracownikiem w kantorze Scrooge’a. Kocha swoją rodzinę, stara się jej zapewnić godny byt. Ma dobre serce. Nie pała nienawiścią do swojego okrutnego pracodawcy, tylko wręcz przeciwnie – cieszy się, że w ogóle ma pracę i może zarabiać. W pracy jest sumienny i obowiązkowy. Poza nią także dobrze wypowiada się o Scrooge’u. Bob jest osobą religijną, oddaną swojej rodzinie. To serdeczny ojciec wielodzietnej rodziny. Wraz z żoną martwią się o swojego najmłodszego synka, Tima. Chłopiec przewlekle choruje i nie wiadomo, jaka będzie jego przyszłość. Pozostałe postacie Do postaci ze świata realnego zaliczamy także Freda, który jest siostrzeńcem Ebenezera. Jest synem nieżyjącej już siostry Scrooge’a – Fan. Fred jest zakochany w swojej żonie, z którą niedawno się ożenił. Przepełnia go entuzjazm i radość życia, które mocno drażnią jego wuja. Jest życzliwy dla innych, otwarty na ludzi. Zawsze pogodny, uśmiechnięty i pełen radości. Co roku ponawia swoje zaproszenie wobec wuja i nie załamuje się z powodu odrzucania go. Mimo że wie, jak Scooge ma ciężki charakter, nie obgaduje go ani nie wyśmiewa. Wspomniano także o małym Timie, który jest niepełnosprawnym dzieckiem Boba i jego żony. Chłopiec porusza się o kulach. Ma dobre i wrażliwe serce oraz zachowuje pogodę ducha. Wszyscy w rodzinie go kochają i akceptują takim, jakim jest. Jego stan zdrowia wzbudza jednak niepokój rodziców. Duchy – bohaterowie fantastyczni Oprócz bohaterów rzeczywistych w Opowieści wigilijnej mamy postaci fantastyczne. W całą historię wprowadza nas Jakub Marley, a właściwie jego widmo. Ukazuje się on Ebenezerowi w noc wigilijną. Najpierw oznajmia swą obecność na gałce w drzwiach, potem pokazuje się na kaflach pieca. Kiedy rozpoczyna się akcja opowieści, mija siódma rocznica jego śmierci. Za życia był bardzo podobny do swojego wspólnika. Najważniejsze dla niego były pieniądze – przychody i rachunki. Był okrutny dla ludzi, prowadził samotne życie. Za karę po śmierci tuła się po świecie z ciężkim łańcuchem. Musi odbyć długą pokutę za swoje grzechy. Niesiony wiatrem, odwiedza różne zakątki świata. Nic mu jednak nie może przynieść ukojenia ani pomocy. Zjawia się u Ebenezera, by ostrzec go. Chce, by dawny przyjaciel uniknął podobnego losu i kary. Zapowiada przyjście trzech duchów – w kolejne trzy noce. Scrooge początkowo nie wierzy własnym oczom, zjawiska wydają mu się halucynacją. Rozmowa z Marleyem jednak przekonuje go, że ma do czynienia z prawdziwą duszą swojego wspólnika. Jest przerażony jego pośmiertnym losem oraz wyglądem i samym faktem tego przedziwnego spotkania. Pierwszy rozdział opowieści kończy się słowami: „Zmęczony wydarzeniami wieczora, a wcześniej i dnia, zetknięciem z niewidzialnym światem i ponurą pogawędką z duchem, a także późną godziną, spragniony wypoczynku Scrooge nie rozbierając się nawet, wlazł do łóżka i od razu zasnął”. Pierwszy duch – Duch Wigilijnej Przeszłości Niedługo później nasz bohater obudził się i czekało go spotkanie z kolejnym widmem – Duchem Wigilijnej Przeszłości. Postać ta, zapowiedziana przez Marleya, nawiedza Ebenezera o północy. Duch jest niewielki, ale wygląda jak starzec. Ma silne ręce i nogi, ubrany jest na biało z błyszczącym pasem. W dłoni trzyma gałązkę ostrokrzewu, a świeże kwiaty zdobią jego szatę. Cały promienieje i świeci. Duch ten zabiera Scooge’a do czasów jego dzieciństwa i młodości. Pokazuje mu samotne spędzanie świąt, późniejszą radość ze spotkania z siostrą Fan i innymi osobami. Wzbudza w nim refleksję nad błędnymi decyzjami z przeszłości, które wywarły swe skutki na długie lata. Pokazuje mu także, że przez skąpstwo stracił miłość swojego życia – Bellę. Obecnie jest ona szczęśliwą mężatką z dużą rodziną. Scrooge nie może się emocjonalnie pozbierać po wizycie tego ducha i przepędza go. Duch Tegorocznych Świąt Kolejnym gościem jest Duch Tegorocznych Świąt, czyli następny bohater fantastyczny. Odziany jest „w ciemnozieloną pelerynę, wykończoną białą szatą”. Wygląda sympatycznie, jowialnie i wesoło, a na głowie ma wieniec z liści ze szklanymi sopelkami. Pokazuje Ebenezerowi obecne święta Bożego Narodzenia. Na ulicach ludzie wesoło się pozdrawiają, robią ostatnie zakupy, a potem biegną do kościoła na nabożeństwo. Najważniejszym elementem spotkania jest zaglądnięcie do domu Boba Cratchita. Pracownik Scrooge’a spędza czas ze swoją rodziną. Sam odziany w stare ubrania, cieszy się, że może spędzić czas z żoną i dziećmi. W prostocie serca wznosi nawet toast za Scrooge’a. Wraz z duchem Ebenezer odwiedza także domy ubogich górników, latarnię morską oraz dom Freda. Dostrzega i rozumie, że cały świat – niezależnie od warunków materialnych – świętuje Boże Narodzenie i cieszy się czasem spędzanym razem. Duch Przyszłych Świąt Ostatni duchem jest Duch Przyszłych Świąt. Nie przedstawia się, jest posępny, okryty czarnym suknem. Wskazuje palcem na kolejne wizje. W czytelniku wzbudza największy strach, przeraża także głównego bohatera. Pokazuje mu bowiem sceny po jego własnej śmierci. Choć początkowo Ebenezer nie wie, o kim mowa, później orientuje się, że chodzi o niego samego. Oprócz śmierci w samotności i wyszydzania duch pokazuje także ponownie rodzinę Cratchitów. Okazuje się, że mały Tim zmarł, bo warunki jego egzystencji nie pozwoliły mu dojść do zdrowia i sił. Dlaczego Opowieść wigilijna to utwór epicki? Niewątpliwie Opowieść wigilijna to utwór epickich. Jest pisany prozą (nie wierszem). Występuje w niej narrator. Jest trzecioosobowy, wszechwiedzący, opisuje czytelnikowi dokładnie wszystkie wydarzenia. W historii pojawia się oczywiście świat przedstawiony. Mamy do czynienia z mieszczańskim środowiskiem połowy XIX wieku ukazanym w okolicy świąt Bożego Narodzenia. Drugim obliczem świata przedstawionego jest rzeczywistość fantastyczna, do której zabierają nas duchy świąt ukazujące się Scrooge’owi. W świecie przedstawionym pojawiają się bohaterowie, zwłaszcza bohater główny. Ponadto w utworze występuje fabuła, w której wydarzenia pojawiają się w porządku przyczynowo-skutkowym. Fabuła skupiona jest wokół głównej postaci i jej losów. Gdzie i kiedy toczy się fabuła? Fabuła Opowieści wigilijnej rozgrywa się w Wigilię Bożego Narodzenia w Anglii. Ukazuje wydarzenia z XIX-wiecznego Londynu. Wyszczególnić można w tym mieście kilka szczegółowych miejsc, do których zaliczymy: kantorek Ebenezera Scrooge’a, mieszkanie głównego bohatera (przede wszystkim jego pokój, ale także wejście, klatkę schodową i inne pomieszczenia), mieszkanie Freda, Cratchitów, domy, szpitale, przytułkach, więzieniach, latarnie ulice – gdzie zabrał bohatera drugi duch, londyńskąj giełdę (wyprawa z trzecim duchem), ubogą dzielnicy, w brudnym i śmierdzącym kramie, gdzie sprzedawano rzeczy zmarłego Scrooge’a (wizja przyszłości), cmentarz. Oprócz tego odwiedzamy także małe miasteczko, w którym uczył się i dorastał Scrooge. Oczywiście bohaterowie fantastyczni przenoszą nas także w inne realia czasowe. Możemy odwiedzić przeszłość – a więc spotykamy Ebenezera jakieś 50 lat wcześniej, gdy był małym chłopcem; potem jako młodzieńca i młodego mężczyznę. Przenosimy się także do następnych świąt – a więc podglądamy przyszłość. Wszystko to jednak dzieje się w rzeczywistym czasie Wigilii (w nocy) i samego dnia świąt Bożego Narodzenia. [8reklama] Czego uczy nas Opowieść wigilijna? Jak już zostało wspomniane, Opowieść wigilijna przynosi uniwersalną naukę dla wszystkich czytelników. Przede wszystkim pokazuje, że egoistyczne życie, z pogardą dla innych osób (zwłaszcza słabych i ubogich) prowadzi do samotności. Co więcej, zasługuje na karę. Nie tylko w postaci pogardzania przez społeczeństwo, ale także karę pośmiertną. Autor odwołuje się więc do chrześcijańskiego pojęcia życia wiecznego – gdzie dusza może być zbawiona lub potępiona. Może także otrzymać ciężką pokutę za swoje czyny – podobnie jak miało to miejsce w przypadku Marleya. Ukazane wydarzenia pokazują jednak, że można zmienić się w każdej sytuacji. Zatwardziałemu Scrooge’owi potrzeba było do tego odwiedzin z zaświatów. Ukazanie mu przeszłości – sielskiego dzieciństwa, ale także późniejszych wyborów – wstrząsnęło bohaterem. Pokazanie obiektywnie teraźniejszości – otworzyło mu oczy. Zrozumiał, że pogardzani przez niego ludzie prowadzą dobre i godne życie. Że wierzą w Boga, ale są też pełni serdecznych uczuć i celów. Wizje pokazały mu jego własną nędzę, pustkę i okrucieństwo. Dane mu było także dostać przestrogę na przyszłość, która całkowicie zmieniła jego podejście do świata. Czytelnik, patrząc na losy Ebenezera, także może podjąć refleksję nad swoim życiem. Przeszłości zmienić się nie da, jednak możemy tak żyć w teraźniejszości, by przyszłość była dla nas łaskawsza. Losy bohaterów, barwnie ukazane przez Karola Dickensa, uwrażliwiają także nasze serce na niesprawiedliwość społeczną. Nie tylko w okolicach świąt Bożego Narodzenia należy być serdecznym dla innych i okazywać pomoc potrzebującym. Przemiana zatwardziałego Scroog’a daje nadzieję także innym grzesznikom, że rozpoczęcie nowego życia jest możliwe. Może ono przynieść pozytywne skutki dla nas samych, ale także dla otoczenia.

egzamin ósmoklasisty opowieść wigilijna